حسين تاجيل‌رو از جمله افرادی است که محمدتقی داورپناه روزهای زیادی از سال را با او می‌گذراند. استفاده از تجربیات تاجیل‌رو در امور اسناد و املاک برای داورپناه و همنشینی با شخص خیررسانی همچون داورپناه برای تاجیل‌رو، ترکیب مناسبی از یک رابطه‌ی پایدار دوسویه ایجاد کرده است. ترکیبی که در زبان با نام ارفاقتب از آن یاد می‌شود و تاجیل‌رو در توضیح آن می‌گوید: ابه جز رفاقت، کار دیگری با هم نداریمب. آنچه در ادامه خواهید خواند، متن گفت‌وگوی ما با مرد 65 ساله و بازنشسته‌ی سازمان ثبت اسناد و املاک است که در پاسخ به سوالات، صادقانه برخورد کرد و البته در تمجید از رفیق قدیمی خود کم نگذاشت.
لطفاً برای شروع از زمان و نحوه‌ی آشنایی‌تان با آقای داورپناه بگویید؟
حدود 20 سال پیش من رییس اداره ثبت اسناد و املاک شهر ساری بودم. همان زمان هم آقای داورپناه باغی در آن شهر داشت که برای امور مربوط به ملکش رفت‌وآمدهایی به آنجا می‌کرد. در خلال همین رفتن‌ها و آمدن‌ها بود که بین‌مان یک ارتباط دوستانه شکل گرفت که شکر خدا هنوز هم ادامه دارد.
خیلی کم پیش می‌آید که آشنایی‌های این‌چنینی به دوستی‌های عمیق و ریشه‌دار تبدیل شوند. دليل تداوم دوستي شما چه بود؟
اجازه دهید از منظر خودم این پرسش شما را پاسخ دهم. از همان آغاز رابطه اخلاق، رفتار و صداقت حاج تقی (دوستان محمدتقی داورپناه او را به این نام صدا می‌زنند) را پسنديدم. او به حرفي كه مي‌زند پايبند است. همین عوامل باعث شد که به رفاقت با او پایبند باشم. بعدها، بيش‌تر كه آشنا شديم، ديدم در كار مدرسه‌سازي فعالیت زیادی دارد و كار خير انجام مي‌دهد. بخش محدودی از اموالش را به فرزندانش به عنوان ارث داده است و باقي آن را در امر مدرسه‌سازي خرج مي‌كند. یعنی بخشی برای خانواده و حجم قابل توجهی برای خدا. همین خصوصیات کافی است که انسان به هیچ وجهی دوستی این‌چنینی را از دست ندهد.
پس ایشان را انسان سالمی معرفی می‌کنید؟
یقیناً. حاج تقی نه تنها در بعد مسایل روحی، دینی و اجتماعی افکار سالمی دارد؛ بلکه به سلامت جسم هم می‌رسد تا طبق حدیث امام علی (ع) که می‌فرماید: اعقل سالم در بدن سالمب زندگی کند. آقاي داورپناه ساعت 9 شب مي‌خوابد، 5 صبح بيدار می‌شود و به پیاده‌روی و ورزش می‌پردازد. هر زمان که با او به مسارفرت می‌روم، صبح‌های خیلی زود می‌بینم که مثلاً كنار دريا، در خيابان، صحرا و پارک مشغول قدم زدن و ورزش کردن است. او شخصی است فعال و سالم که به جسم و روان خود اهمیت می‌دهد و رمز رسیدن به جسم و روان سالم هم درست زیستن و درست اندیشیدن است.
گویا شما از جمله افرادی هستید که آقای داورپناه درباره‌ی تأسیس بنیاد خیریه‌اش طرف مشورت خود قرار داده است؟
بله، او را در این مسیر تشویق کردم و حتی در ابتدای امر، عضو هيأت مديره‌ی بنیاد بودم. این اقدام متهورانه‌ی آقای داورپناه ستودنی است.
برخی از مخاطبان ما جوان‌هایی هستند که می‌خواهند به جایگاهی مانند آنچه در اختیار آقای داورپناه است، دست یابند. سفارش شما به این دسته از جوانان چیست و در کل چگونه مي‌توان مالک شخصيت برجسته‌ای شد؟
برای اینکه بدانیم حاج تقی چگونه به این مرحله از کمال و جایگاه رسیده است، باید بدانیم که او هدف مقدسی برای خودش انتخاب کرده، با صداقت زندگی کرده و همیشه توكل به خدا داشته است. یک مورد مهم درباره‌ی حاج تقی این است که قلباً خدا را دوست دارد و اعتقاد به خدا در او واقعی و حقیقی است.
اشخاصی مانند آقای داورپناه، به خاطر كارهاي نیکي كه انجام مي‌دهند و به خاطر شخصيت و وضع مالي مناسبی كه دارند، معمولاً دامنه‌ی دوستانشان بسيار گسترده است. آيا فعاليت اين افراد عامل تشويقي ديگران برای حضور در کارهای خیر است؟
حتماً. رسالتي كه مثلاً همین آقای داورپناه درپيش گرفته است، بزرگ‌ترين عامل پيشرفتش هم هست و دیگران با دیدن جایگاه معنوی او به سوی امور خیر ترغیب می‌شوند. الان در مدرسه‌سازي تعداد زيادي خیّر فعال هستند که این کار را از اسلاف خود به ارث برده‌اند. همين پيشكسوت‌ها سال‌ها بعد باعث شدند كه ديگران فعالیت‌شان را ببينند و در جلسات شركت كنند و مدرسه بسازند. پس نفس حضور در این عرصه خودش عاملی برای تشویق دیگران به منظور حضور در مدرسه‌سازی است.
پس از 20 سال مراوده، ویژگی خاص آقای داورپناه در چه می‌بینید؟
اعتقاد به خدا. حاج تقی كسي است كه در این باره تظاهر و ريا نمي‌كند. خالصانه و قلباً اعتقاد به خدا دارد. با تمام وجود اعتقاد دارد و ویژگی ديگرش، داشتن صداقت در همه‌ي امور و همچنین نداشتن توقع از دیگران است.
هر كسي با هر سطح توانايي، برخی روزها را در تنهايي سپری می‌کند. روزهای تنهایی آقای داورپناه به سراغش می‌روید؟
آقای داورپناه دوستان زیادی از كارگر تا وزير و معاون وزیر و مدیر دارد. افرادی که برخی از آن‌ها بسیار متمول هستند و برخی هم تمکن مالی ندارند؛ اما حاج تقی به یک شکل با آن‌ها برخورد می‌کند و خیلی کم پیش می‌آید که روزی را در تنهایی بگذراند. در این موارد تنهايي هم خدا را دارد و با خالقش خلوت می‌کند.
آيا شما حق دوستي را به جا آورده‌ايد؟
تا جايي كه توانسته‌ام، بله.
ايشان چطور؟
ايشان هم همينطور. دوستي بین ما یک‌طرفه نیست، متقابل است.
از اين رفاقتتان لذت می‌برید؟
خيلي. دوستی‌ها وقتي بي‌ريا و به خاطر خود شخص باشد، خيلي لذت دارد. در حقیقت تنها دوستی‌های بی‌ریا لذتبخش است. رفاقت با كساني كه اين خصلت را دارند و به خاطر نيت خاصي به آدم نزديك نمي‌شوند، بسيار لذتبخش است.
بدون تعارف می‌پرسم؛ آقای داورپناه به خاطر مال و منالش و همچنین جایگاه اجتماعی که به خاطر مدرسه‌سازی دارد، از موضع بالا با دوستانش برخورد نمي‌كند؟
مطلقاً. کسی نمی‌تواند این ادعا را بکند. حاج تقی انسانی وارسته، خاكي و افتاده است. بارها دیده‌ام که با کارگرانش هم‌سفره شده است و حتی در غذای آن‌ها شریک می‌شود تا صمیمیت‌اش را نشان دهد. او اهل تکبر و غرور نیست.
امروز که این گفت‌وگو را انجام میدهیم، جمعه است و شما روز تعطیل خود را به این امر اختصاص داده‌اید. آيا ممکن است آقای داورپناه هم يك روز تعطيل خود را به شما اختصاص دهد؟
كاري كه از دست هر دوي ما برآيد، برای هم انجام مي‌دهيم. هیچ فرقی نمی‌کند که چه کاری و چه زمانی باشد. مثلاً يكي از دخترانم برای ادامه تحصیل به خارج از کشور رفت. حاج تقی در این باره خیلی به ما کمک کرد و به دخترش در خارج از کشور سپرد تا چند روز از فرزند من مراقبت کند تا کارهای مربوط به پذیرش در دانشگاه و اسکان در محل جدید زندگی‌اش انجام شود.
تا به حال در مراسم افتتاح مدارس با آقای داورپناه بوده‌ايد؟
متأسفانه خير. چون من گرفتارم نمي‌توانم با ايشان به سفرهای استاني بروم. خدا به وي قوت بدهد که در سراسر كشور مدرسه می‌سازد. الان اگر کسی بخواهد براي خودش يك خانه‌ی معمولی بسازد، از پا می‌افتد، ولي آقای داورپناه بسیار همت می‌کند و این تعداد زیاد مدرسه را در استان‌های مختلف ساخته است.
شما پیش از این گفتید که چند بار با هم به مسافرت رفته‌اید. با در نظر گرفتن این ضرب‌المثل قدیمی که ادوستان را باید در سفر شناختب چه شناختی از آقای داورپناه پیدا کرده‌اید؟
ساده‌زیستی. يك روز با هم به اصفهان رفتيم. در مسیر خانه نان و دو دسته اسفناج خرید. خریدن اسفناج برایم تعجب‌آور بود. به من گفت که مي‌خواهد با آن ناهار درست كند. هنگام ظهر اسفناج را شست و پخت و بورانی درست كرد. جای شما خالی خيلي هم خوشمزه شد. این يعني اینکه محمدتقی داورپناه، یک شخص ساده‌زیستی است. در مسافرت‌ها خودش غذا درست مي‌كند و غذاي بيرون و رستوران را نمي‌خورد.
از صحبت‌های شما اینطور نتیجه‌گیری می‌شود که آقای داورپناه علاوه بر ساده‌زیستی، کارهای شخصی خود را خودش انجام می‌دهد. درست است؟
بله، در همه‌ي كارها به خودش متكي است. اینطور نیست که آشپز و خدمه بگيرد. شايد به خاطر همين حسنش است كه بدون داشتن سواد تا به اينجا رسیده است.
آقای داورپناه به شما گفته‌اند تا چه زمانی به ساخت و اهدای مدرسه ادامه خواهند داد؟
وی سعي مي‌كند تا جايي كه توان دارد، كار مدرسه‌سازي را انجام دهد. حتي با اقدامی که کرده این امر بعد از حیاتشان هم ادامه خواهد یافت. این خاطره را هم بگویم، بد نیست. یک بار به حاج تقی گفتم چند سال ديگر عمر مي‌كني؟ گفت: من 120 سال ديگر عمر مي‌كنم تا كار مدرسه‌سازي را که آغاز کرده‌ام تمام کنم. ادامه داد که؛ تا ساخت مدارسی که نیت کرده‌ام تمام نشود، نمي‌ميرم. داورپناه از این روحیه برخوردار است.
دوست داشتيد جاي او بوديد؟
نخير. چون آن توان لازمه در من نيست و در خودم نمي‌بينم که مثل آقای داورپناه با اراده و فعال باشم. او هر تصميم نیکی در زندگی بگیرد، حتماً انجام مي‌دهد و من خیلی مانند وی نیستم.
سوالاتم تمام شد. صحبتي برای گفتگو پايان داريد؟
نيت انسان‌ها در رفتار و تصمیم‌شان خيلي مهم است. خيلي‌ها، خيلي كارها انجام مي‌دهند و توقع دارند در قبالشان تبليغاتي انجام شود و همه از او تعريف كنند.به جد می‌گویم که آقای محمدتقی داورپناه سعي مي‌كند كم‌تر كسي او را حتي در مجالس مختلف ببیند و بشناسد. سعي مي‌كند در اين مسایل گم باشد و زياد مطرحش نکنند. حاج تقی براي رضاي خدا و اعتقادي كه به خدا دارد كارهای خیرش را انجام مي‌دهد و نیازی به تعریث و تمجید افراد غیر ندارد.
